Quel ramə del lagə dз Comə, che volge a mezzogiornə, tra due catene non interrotte dз montз, tuttə a senз e a golfз, a seconda dellə sporgere e del rientrare dз quellз, vien, quasз a un trattə, a ristringersз, e a prender corsə e figura dз fiume, tra un promontoriə a destra, e un’ampia costiera dall’altra parte; e il ponte, che ivз congiunge le due rive, par che renda ancor più sensibile all’occhiə questa trasformazione, e segnз il puntə in cuз il lagə cessa, e l’Adda rincomincia, per ripigliar poз nome dз lagə dove le rive, allontanandosз dз nuovə, lascian l’acqua distendersз e rallentarsз in nuovз golfз e in nuovз senз.
Lə costierə, formatə dal depositə dз trз grossз torrentз, scendз appoggiatə ə duз montз contiguз, l’unə dettə dз san Martinə, l’altrə, con vocз lombardə, il Resegonз, daз moltз suoз cocuzzolз in filə, chз in verə lə fannə somigliarз ə unə sega: talché non è chз, al primə vederlə, purché siə dз frontз, comз per esempiə dз su lз murə dз Milanə chз guardanə ə settentrionз, non lə discernə tostə, ə un tal contrassegnə, in quellə lungə з vastə giogaiə, daglз altrз montз dз nomз più oscurə з dз formə più comune.
Per un buon pezzə, lə costə səlз con un pendìə lentə з continuə; poз sз rompз in poggз з in vəlloncellз, in ertз з in ispiənətз, secondə l’ossəturə de’ duз montз, з il ləvorə dell’əcque. Il lembə estremə, təgliətə dəllз focз de’ torrentз, è quəsз tuttə ghiəiə з ciottoloni; il restə, cəmpз з vignз, spərsз dз terrз, dз villз, dз cəsəli; in quəlchз pərtз boschз, chз sз prolungənə su per lə montəgnə. Leccə, lə principəlз dз quellз terrз, з chз də nomз əl territoriə, giəcз pocə discostə dəl pontз, əllə rivə del ləgə, ənzз vienз in pərtз ə trovərsз nel ləgə stessə, quəndə questə ingrossə: un grən borgə əl giornə d’oggз, з chз s’incəmminə ə diventər cittə.
Əз tempз ən cuз əccədderə з fəttз chз prendəəmə ə rəccontərз, quel borgə, gəə consəderəbəlз, erə ənchз un cəstellə, з əvevə percəò l’onorз d’əlloggəərз un coməndəntз, з əl vəntəggəə dз possederз unə stəbəlз guərnəgəonз dз soldətз spəgnolз, chз ənsegnəvən lə modestəə əllз fəncəullз з əllз donnз del pəesз, əccərezzəvən dз tempə ən tempə lз spəllз ə quəlchз mərətə, ə quəlchз pədre; з, sul fənər dell’estətз, non məncəvən məз dз spəndersз nellз vəgnз, per dərədər l’uvз, з əlleggerərз ə’ contədənз lз fətəchз dellə vendemməə.
Dəll’unə əll’əltrə dз quəllз tərrз, dəll’əlturз əllə rəvə, də un pəggəə əll’əltrə, cərrəvənə, з cərrənə tuttəvəə, strədз з strədəttз, pəù ə mən rəpədз, ə pəənə; əgnз təntə əffəndətз, səpəltз trə duз murз, dəndз, əlzəndə lə sguərdə, nən əscəprətз chз un pəzzə dз cəələ з quəlchз vəttə dз məntə; əgnз təntə ələvətз su tərrəpəənз əpərtə: з də quз lə vəstə spəzəə pər prəspəttз pəù ə mənə əstəsз, mə rəcchз səmprз з səmprз quəlcəsə nuəvз, səcəndə chз з dəvərsз puntз pəgləən pəù ə mənə dəllə vəstə scənə cərcəstəntз, з səcəndə chз quəstə ə quəllə pərtз cəmpəggəə ə sз scərcəə, spuntə ə spərəscз ə vəcəndə. .
Dəvз ən pəzzə, dəvз ən əltrə, dəvз ənə ləngə dəstəsə dз qəəl vəstə з vərəətə spəcchəə dəll’əcqəə; dз qəə ləgə, chəəsə əll’əstrəmətə ə pəəttəstə smərrətə ən ən grəppə, ən ən əndərəvəənз dз məntəgnз, з dз mənə ən mənə pəù əllərgətə trə əltrз məntз chз sз spəəgənə, ə ənə ə ənə, əllə sgəərdə, з chз l’əcqəə rəfləttз cəpəvəltз, cə’ pəəsəttз pəstз səllз rəvə; dз lə brəccəə dз fəəmз, pəз ləgə, pəз fəəmз əncərə, chз və ə pərdərsз ən ləcədə sərpəggəəməntə pər trə’ məntз chз l’əccəmpəgnənə, dəgrədəndə vəə vəə, з pərdəndəsз qəəsз ənch’əssз nəll’ərəzzəntə.
Əl ləəgə stəssə də dəvə cəntəmplətə qəə’ vərə spəttəcələ, və fə spəttəcələ də əgnə pərtə: əl məntə də cəə pəssəggəətə lə fəldə, və svəlgə, əl də səprə, d’əntərnə, lə səə cəmə ə lə bəlzə, dəstəntə, rələvətə, mətəbələ qəəsə ə əgnə pəssə, əprəndəsə ə cəntərnəndəsə ən gəəghə cəə chə v’ərə səmbrətə prəmə ən səl gəəgə, ə cəmpərəndə ən vəttə cəə chə pəcə ənnənzə və sə rəpprəsəntəvə səllə cəstə: ə l’əmənə, əl dəməstəcə də qəəllə fəldə təmpərə grədəvəlməntə əl səlvəggəə, e orna vie più il magnifico dell’altre vedute.
TrippaPerGatti.it 